Diasporalar ve “Diasporikler”: Dağılım Çalışmalarında Yeni Yaklaşımlar Arayışı
Aykut Öztürk
3 Nisan 2018’de Ermeni Ulusal Bilimler Akademisi, ben ve ev sahibi kuruluşum olan Etnografya ve Arkeoloji Enstitüsü Diaspora Araştırmaları Bölümü’ndeki meslektaşlarım tarafından düzenlenen uluslararası bir konferansa ev sahipliği yaptı.
Etkinlikte ben dahil 5 akademisyen farklı diasporik oluşumlar ve deneyimler üzerine bildiriler sundu. Diaspora Çalışmaları Bölüm Başkanı Ruben Karapetyan, konferansa hoş geldiniz sözleriyle başladı. Diasporaların ve kendilerini diasporik olarak gören insanların farklı anlamlarını ele almak için ben kendim teorik ve araştırmaya dayalı bir giriş yaptım. Diğer konuşmacılar arasında Hrag Papazian (Oxford), Khoren Grigoryan (NAS/RA), Arsen Hakobyan (NAS/RA) ve Zoe Goodman (SOAS) vardı. Siranush Dvoyan (AUA), Fransız-Ermeni Edebiyatında kaybın temsili üzerine yaptığı açılış konuşmasıyla konferansa katkıda bulundu.
Sofia Manukyan’ın konferansıyla ilgili çevrimiçi bir makaleyi burada bulunabilir: https://armenianweekly.com/2018/04/11/diversifying-the-definition-of-diaspora/
Ermeni tarihi ve kültürü üzerine çalıştay
Astğik Karapetyan
14 Nisan’da Ermenistan üzerine bir çalıştay düzenledim. Ermeni tarihi, dini, alfabenin oluşumu ve dilin özellikleri hakkında bilgi verdim. Çalıştayın amacı Ermeni tarihini ve kültürünü insanlara tanıtmaktı.
Karakutu Derneği’ne ve Hrant Dink Vakfı’na bu fırsatı verdikleri ve bana destek oldukları için teşekkür ederim.
“İstanbul’a varışımın ardından ev sahibi organizasyonumda Hrant Dink Vakfı’nın bir üyesi olarak akademik ve ders dışı faaliyetlerime başladım.”
Yervand Abrahamyan
İstanbul’a geldikten sonra ev sahibi organizasyonumda Hrant Dink Vakfı bursiyeri olarak akademik ve ders dışı faaliyetlerime başladım. Ayrıca çok kültürlü, çok dilli grup üyelerinden oluşan “Istanbul&I” adlı bir gençlik organizasyonunda yer aldım. Çoğunlukla gençlerin eğitimi ve İstanbul’daki sığınmacıların entegrasyonuna odaklanıyorlar. Mülteci barınaklarını desteklemek için kuruluş, bağış toplamak için kültürel veya kamusal tartışmalar ve etkinlikler düzenler. “Istanbul&I” temsilcileri, daha sonra 16 Mart 2018’de yapılması planlanan bir Ermeni kültür akşamı düzenleme fikrini önerdiler. Ana fikir, Ermeni mirasını ve kültürünü tanıtmak ve insanları daha fazla bilinçlendirmekti. 70’den fazla kişiden oluşan seyircimiz, yerliler, Amerikalılar, Avrupalılar ve MENA ülkelerinin vatandaşlarından farklı milletlerden oluşuyordu. Etkinliğin başlangıcında izleyicilere Ermenistan hakkında ne bildikleri ya da şimdiye kadar ne duydukları soruldu. Ülkenin küçüklüğü ve bağımsız bir devletin son zamanlarda varlığı göz önüne alındığında, Ermenistan pek tanınmamaktadır ve şaşırtıcı bir şekilde yerel halk bu konuda bilgi sahibi olan çoğunluktur. Etkinliği düzenlerken ilk hedefimiz, herhangi bir siyasi ima veya ifadeden kaçınarak Ermeni kültürünü olabildiğince çok kişiye tanıtmaktı.
Etkinliğin sloganı, Ağrı Dağı ve Nuh’un gemisini ve bunların Hıristiyanlık ve Ermeni tarihi ile olan bağlantılarını dikkate alan “Ermenistan: Nuh’un Ülkesi” idi. Kültür ve tarih hakkında önemli gerçekleri bir araya getiren kısa bir sunumla başladık. Etkinliğe sıradan ve eğlenceli bir atmosfer kazandırmak için yaygın olarak kullanılan bazı Ermenice terimleri İngilizce’ye çevirmeye karar verdik ve misafirlerimizden anlamlarını açıklamaya çalışmalarını istedik. “Ցավդ տանեմ- acını alıyorum” veya “Ջիգյարդ ուտեմ- ciğerini yiyorum” gibi. Eğlenceli bir şekilde, tüm bu ifadeler İngilizce’de hiçbir anlam ifade etmiyor ve misafirlerimiz için komik ve meydan okurcasına gariptiler. Etkinliğin ardından katılanlar sosyal medyadan bize yazarak bazı terimlerin anlamlarını, kullanım şekillerini ve kökenlerini sordular. Ardından Tsaghkadzor ve tabii ki Koçari gibi geleneksel dansları sergiledik. Misafirler bizimle dans etmeye çalıştılar ve gerçekten harika bir iş çıkardılar. Farklı ülkelerden ve geçmişlerden gelen tüm bu insanları, Ermeni geleneksel şarkılarının ritmiyle barış ve uyum içinde dans ederken görmek çok bunaltıcıydı. Ayrıca, İncil’e göre doğumdan doğurganlığa kadar insan yaşamını simgeleyen ve en büyük amacı ölümsüzlüğe ulaşmak olan «Hayat Ağacı» (Կենաց ծառ) fikrini ortaya koymaya karar verdik. Ermeni bayrağına benzer kırmızı, mavi, turuncu şeritler hazırladık ve konuklardan dilek dilemelerini ve şeritleri Ermenistan’a geri götürüp gerçek ağaçlara bağlayacağımıza söz vererek sembolik Hayat Ağacı’na bağlamalarını istedik. İnsanlar bu geleneğe büyük bir heyecan ve ilgi gösterdi.
Son olarak Ermeni mutfağını tanıtmanın zamanı gelmişti. Diğer arkadaşlarımızın yardımıyla Dolma, Kaplıcalar, Gata ve diğer yemekleri pişirdik. Yemekle ilgili geri bildirimler çok olumlu ve keyifliydi. Daha sonra yemek tarifi istediler, bTabii ki, onları Ermenistan’ı ziyaret etmeye daha fazla merak ve ilgi duymalarını sağlamak için ölçülü bir strateji olarak tüm sırları açıklamadık. Bu harika fırsat, nerede olursanız olun kendi kültürünüzü ve geleneklerinizi temsil etmenin çok önemli olduğunu anlamamı sağladı. Yaygın zafer, yeni insanlarla tanışmamız, dostluklar kurmamız ve insanları Ermenistan’a karşı bilinçlendirmemiz ve ilgilenmemizdir. Hatta bazıları yakın gelecekte Ermenistan’ı ziyaret etme isteklerini bile dile getirdiler. Sonuçta bu, sınırların ötesinde hareket etmek, sevgi ve anlayışı yaymakla ilgili.