Մերսինից Այշե Դևրիմ Բաշթերզին և Ասլիհան Դողան Թոփչուն աջակցություն ստացան Թուրքիա-Հայաստան ճանապարհորդական դրամաշնորհի կողմից և այցելեցին Երևան՝ գտնելու գործընկերներ, ֆիլմեր և ռեժիսորներ ֆիլմերի մասին գրքի նախագծի համար։
Այշե Դևրիմ Բաշթերզի
«Երևանը շատ կանաչ է, շատ մաքուր. լի քանդակներով ու հուշարձաններով։ Քաղաքի բնակիչները անատոլիացիներ են, որոնց ես տեսնում եմ ամենօրյա, թխամորթ մարդկանց՝ գեղեցիկ աչքերով։ Երբ այդ երիտասարդներին հարցնում եմ՝ որտեղի՞ց եք, նրանք ինձ ասում են՝ «Իմ ընտանիքը Ուրֆայից է, իմ ընտանիքը՝ Մուշից», կարծես երբեք այնտեղ չեն եղել։ Ես ինձ շատ ավելի մտերիմ և ավելի ծանոթ էի զգում նրան, քան ցանկացած այլ երկիր, ցանկացած այլ քաղաք, որ երբևէ այցելել եմ, քանի որ գեղեցիկ աչքերով և ջերմ բարքերով Անատոլիայի ժողովուրդը: Ես էլ ավելի հեռու էի զգում, ավելի մեղավոր էի զգում ամեն անգամ, երբ տեսնում էի նրանց աչքերի շարանը, ցավը, կարոտը. Ամեն անգամ, երբ ես նկատում էի, որ նրանք թրքական խոսքեր լսելիս թրթռում են՝ կառավարությունների կողմից մարդկանց նկատմամբ իրականացվող դաժանությունների պատճառով»։
«Ես չեմ մոռանա և չեմ կարող մոռանալ Երևանի ռեստորանը, որտեղ մենք գնացել ենք, և որտեղ կենդանի երաժշտություն կար: Ողջ գիշեր մեկը մյուսի հետևից հնչում էին Անատոլիայի քաղաքների անունները կրող ողբը։ Ո՞ր երկրում եք դուրս գալիս միասին լացելու, զվարճանալու փոխարեն ողբ լսելու։ Նույնիսկ եթե ես չեմ հասկանում բառերը, ես զգում եմ, որ ցավը թափանցում է նրանց միջով… և գիշերվա վերջում նրանք մեզ համար՝ իրենց թուրք հյուրերի համար, նվագեցին «Kıskanırım Seni Ben»:
«Եվ Վարդգեսը, որ մեզ երկու օր ուղեկցում էր, ասաց. «Այնտեղ դուք ապրում եք մեր թողած հողի վրա, ինչպե՞ս չնախանձենք ձեզ»: Ես զգացի անչափ ամոթ, ճնշող մեղք այս մարդկանց կարոտի առաջ: պոկվել են իրենց հողերից, իրենց արմատներից, հազարամյա տոհմից, իրենց նախնիների գերեզմաններից…»:
Ասլիհան Դողան Թոփչու
«Ես խորապես հավատում եմ, որ երկու երկրների ժողովուրդներին միմյանց հետ ծանոթացնելու, միմյանց հասկանալու և կարեկցանք ձևավորելու համար. Այս երկու ժողովուրդների միջև անմիջական շփումները, որոնք նպաստվում են ՀԿ-ների միջոցով, պետք է աճեն իրենց քանակով և ինտենսիվությամբ: Կարծում եմ, որ այս երկու ժողովուրդները պետք է ավելի սերտ հարաբերություններ կառուցեն քաղաքացիական հանդիպումների և նախապաշարմունքներից ու կարծրատիպերից զերծ ընկալումների միջոցով»: